Yaşlı Köpeklerde Bunama

Birçok köpek sahibi, köpeklerinin yaşlılıkla birlikte aynı Alzheimer hastalığının insanlarda yol açtığı etkilere benzeyen davranış problemleri ile karşılaştıklarından yakınır. Bu durum Kavrama Yeteneği Bozukluğu olarak tanımlanır. Yakın zamanda yapılan bilimsel çalışmalar, birçok yaşlı köpeğin yaşlanmaya bağlı davranış problemleri ile birlikte, beyinlerinde Alzheimer hastası insanlarda görülenlere benzer problemli dokular taşıdıklarını ortaya koydu.

10 yaşın üzerinde bir grup köpekte yapılan kontrollerde, yüzde 62’sinin aşağıdaki belirtilerin en az bir veya birkaç tanesini gösterdikleri gözlemlendi:

Tanıdığı çevrelerde, yaşadığı evin bahçesinde ya da evin içinde kaybolma, eşyaların arasında veya arkasında tuzağa düşmüş gibi şaşkınca bekleme.
Evin içinde sürekli yürüyerek tüm gece uykusuz kalma veya uyku ile ilgili alışkanlıklarında değişikler gösterme.
Eve çiş ve kaka yapma.
Günlük hareketliliğinde ve aktivitesinde azalma.
Dikkatin azalması veya belli bir noktaya bakarak dalıp gitmesi.
Aile bireylerini ve birlikte yaşadığı, düzenli karşılaştığı veya oyun oynadığı evcil hayvanları tanıyamamak.

Yaşlı köpeğinizde bunama ve kavrama yeteneğinde azalmaların teşhis edilebilmesi için yukarıda saydığımız belirtilere neden olan başka hastalıkların olmadığından emin olmak lazım. Örneğin aktivitesinde azalma, eklem hastalıklarından veya dikkat kaybı görme ve işitme duyularındaki kayıplardan kaynaklanabilir.

Bunama ve idrak problemi kesin olarak tespit edildiyse, köpeklerde yaşlılığa bağlı zihin sağlığı ile ilgili yeni yeni kullanılmaya başlanan bazı ilaçlarla ve beyin sağlığını destekleyen vitamin, mineral ve bitkisel besin ilaveleri ile belirtileri hafifletebilirsiniz.

Yıllarca birlikte yaşadığınız köpeğiniz önemli anları deneyimleme kabiliyetine sahiptir. Köpeğiniz günlük yürüyüşünüzdeki rotayı unutuyorsa, en sevdiği oyuncağının peşinden koşmaktan zevk almıyorsa veya sizi kapıda selamlamak gibi alışkanlıklarından vazgeçtiyse, köpek bilişsel işlev bozukluğu olarak bilinen köpek demansı veya Alzheimer’ın köpek versiyonundan muzdarip olabilir.

Köpek bilişsel işlev bozukluğu, beyinde anormal protein birikimi gibi birçok nedenden dolayı oluşabilir. Hastalık, sinirlere zarar verir ve köpeğinizin hafızasını, motor işlevlerini ve öğrenilen davranışları etkileyebilecek beyin fonksiyonlarının kaybına neden olan bir plak birikimi yaratır.

Çoğu köpek, hangi cins olursa olsun yaşlandıkça bu hastalıktan bir miktar muzdarip olabilir. Kaliforniya üniversitesi’ne göre, 11-12 yaşları arasındaki köpeklerin yüzde 28’inin ve 15-16 yaşları arasındaki köpeklerin yüzde 68’inin bir veya daha fazla bilişsel bozulma belirtisi göstermektedir.

Birçok köpek sahibi, köpeklerinin fiziksel veya davranışsal bir sorunu olduğunu düşündükleri için veterinere götürene kadar bu hastalığın farkında olmuyor. Çünkü hastalık kademeli olarak geliyor.

Köpeğinizin alışkanlıklarında değişiklik gözlemliyor musunuz? Her zaman oynadığı topla oynamayı bırakması fiziksel nedenlerle mi yoksa zihinsel mi? Fiziksel ve zihinsel nedenler arasında ayrım yapmak önemlidir.

Köpek demansının bazı semptomları, artrit, diyabet, kanser ve böbrek sorunları, işitme ve görme kaybı gibi, diğer yaşla ilgili sorunlarla üst üste gelebilir. Köpeğinizin semptomlarına bağlı olarak veterineriniz röntgen önerebilir, kan testleri, idrar tahlili veya diğer tanı testleri uygulayabilir.

Dementia Belirtileri

Dementia hastalığının belirtileri arasında, oryantasyon bozukluğu, aile üyeleriyle veya diğer evcil hayvanlarla etkileşimleri, uykudan uyanma döngüsü değişiklikleri, ortalığı fazla kirletmesi ve aktivite seviyesi değişiklikleri semptomları gözlenebilir. Köpeğinizde semptomlarından biri veya bir kombinasyonu varsa, bilişsel işlev bozukluğu yaşıyor olması olasıdır. Ne kadar çok belirti ve bu belirtilerde sıklık varsa, sorunun önemi de o kadar büyüktür.

Yaşlı evcil hayvan ebeveynlerinin farkedebileceği en yaygın şeylerden biri, köpeklerinin normal ya da tanıdık bir ortamda olsa bile kafalarının karışmasıdır. Örneğin köpek içeri girmek için yanlış kapıya veya kapının yanlış tarafına gider. Beynin oryantasyonla ilgili kısmı etkilenmiştir.

Köpeğiniz de mekansal farkındalık konusunda zorluk yaşayabilir. Çitin arkasında dolaşırken nerede olduğunu ya da nasıl çıkacağını bilmediği fark edebilir.

Yatmadan önce köpeğinizi yatağından uzakta, duvara bakarken evin farklı bir yerinde bulabilirsiniz. Köpekler iyi bir zamanlama hissine sahiptir, bu yüzden böyle durumlar bir şeylerin yanlış olduğunu işaret eder.

Köpeğizde bilişsel bir bozukluk olduğundan şüpheleniyorsanız yapmanız gereken ilk şey, köpeğinizi bir check-up’a almaktır. Bilişsel bir sorun olmayabilir, bu nedenle veterineriniz beyin tümörü veya diyabet içerebilecek diğer olası tıbbi nedenleri ekarte etmek isteyebilir.

İletişim, sosyallik

Köpek bilişsel işlev bozukluğu, köpeğinizin insanlarla ve diğer hayvanlarla etkileşimlerini etkileyebilir. Eskiden neşeli olan, insanlarla oynamayı seven köpeğiniz artık huysuz ve huzursuz davranır, hatta başka hayvanlardan veya çocuklardan çekinir. Bir zamanlar en sevdiği oyun arkadaşlarından korkup ısırabilir. Bu davranış ciddi bir rahatsızlığın sonucu olabilir.

Bu şekilde davranmasına acı çekmesi de neden olabilir. Hareket ettiği veya dokunduğu zaman acı veren artrit veya başka bir rahatsızlığı olabilir. Veterineriniz acı verici bir durum olup olmadığını anlamak için röntgen çekmek isteyebilir.

Bazı köpekler aileleri ve en sevdikleri aktivitelerden çekilir. Kapı zili çaldığında havlamaz ve misafirlere karşı ilgisiz olurlar. Köpeğiniz yürüyüşe çıkmak için tasmasını çıkardığınızda heyecanlanmaz.

Uyku Düzeni Değişiklikleri

Uyku düzenindeki bir değişiklik veya sirkadiyen ritimlerdeki bir bozulma, bilişsel işlev bozukluğu ile ilgili daha spesifik semptomlardan biridir. Birçok köpek normal uyku programlarını tersine çevirir, böylece gündüz aktiviteleri gece aktiviteleri haline gelir. Evde idrar yapma veya dışkılama, köpeklerde bilişsel işlev bozukluğunun, tespit edilmesinin en yaygın yollarından biridir.

Aktivite düzeyi

Bilişsel disfonksiyonu olan köpeklerde keşif yapma arzusu ve ortamlarındaki nesnelere, insanlara ve seslere ilgileri azalabilir. Sizi selamlamayabilirler veya artık en sevdikleri oyuncaklarını almak için hareketlerinize tepki vermeyebilirler. Bazı köpekler yemek yemekte, içmekte veya yiyecek kaselerini bulmakta zorlanmaktadır. Yaşlı köpekler aktivite seviyelerinde normal bir düşüş yaşamasına rağmen, huzursuz veya tekrarlayan hareketler de yaşayabilirler. Tekrarlayan hareketler gösterebilir, kafa sallama, bacak sallama gibi şeyler olabilir. Bu tür bir eylem, bilişsel işlev bozukluğu veya beynin dejenerasyonu ile daha fazla ilgilidir. Başka bir şeyle karıştırılma olasılığı daha düşüktür. Nedensiz havlayabilirler.

Diyet, İlaç Tedavisi ve Çevre

Köpeğinizin bilişsel yeteneklerini yitirmesini izlemek zor ve rahatsız edici bir süreç olabilir. Süreci durduramazsınız ancak rahatsızlığı hafifletmek, yavaşlatmak için yapabileceğiniz şeyler var.

Bazı köpek mamaları bilişsel işlev bozukluğunu yavaşlatmaya yardımcı olmak için formüle edilmiştir. Hücre sağlığını geliştirmek ve güçlendirmek için antioksidanlar ve omega-3 yağ asitleri içerir.

Köpeğinizin yaşadığı ortamı zenginleştirme çabalarıyla gelişmiş bir diyetin birleştirilmesi, bilişsel gelişim için en büyük etkiye sahiptir. Düzenli olarak oynanan, zamanlanmış oyunlar köpeğinizin beynini uyarabilir, öğrenme ve hafıza yeteneklerini geliştirebilir.

Köpeğinizin fiziksel kısıtlamaları yoksa, tasmasını alın ve onu diğer köpeklerle sosyalleşebileceği köpek parkına götürün. Fiziksel ve zihinsel olarak aktif tutarak, aynı insanlarda olduğu gibi bozulmayı yavaşlatmak mümkündür.

Psikoaktif ilaçlar ve diyet takviyeleri de köpeğinizin düşüşünü yavaşlatmaya yardımcı olabilir, ancak köpeğinizin sağlık ve tıbbi geçmişine göre uyarlanmalıdır. Örneğin, köpeğinizin kalp sorunu varsa, bunun için aldığı ilaçlar bilişsel gerileme için öngörülen herhangi bir ilacı etkileyecektir. Bir plan oluşturmak için veterinerler ve ebeveynlerin birlikte çalışması gerekir.

Düzenli Check-up

Köpeğiniz büyüdükçe yılda iki kez kontrol yaptırmalısınız. Bu şekilde normal yaşlanma ile patolojik olanı ayırt etmeniz kolaylaşır. Köpeğinizde farkettiğiniz sorunları düzenli not alarak veterinerize vermelisiniz. Çünkü değişiklikler yavaşgerçekleşebilir ve gözden kaçabilir. Sorunları fark edemezseniz düzeltmek için çok geç olabilir.